50. KFF – Wystawa Plakatów

Z okazji jubileuszowego KFF zapraszamy na wystawę „50 lat Krakowskiego Festiwalu Filmowego w plakacie”. Odwiedź Plac Szczepański od 2 do 6 czerwca!

Na nowo odremontowanym Placu Szczepańskim od 2 do 6 czerwca (otwarcie przełożone ze wzgledu na przedłużony remont placu)  gości wystawa "50 lat Krakowskiego Festiwalu Filmowego w plakacie”. Nasi widzowie mają okazję poznać fragment historii polskiego plakatu filmowego. Wystawa ukazuje kuszt i finezję polskich projektantów, którzy nawet w czasie PRL-u mogli cieszyć się artystyczną swobodą. Wśród twórców znaleźli się tacy artyści jak Franciszek Starowieyski, Zbigniew Lutomski, Kuba Sowiński, Edward Lutczyn czy Małgorzata Gurowska. Plakaty udostępnione dzięki uprzejmości Galerii Plakatu w Krakowie.

Do odwiedzenia Placu Szczepańskiego zaczęca komisarz wystawy – Krzysztof Dydo:

"Jubileusz Krakowskiego Festiwalu Filmowego jest znakomitą okazją do przypomnienia historii wizytówki, jaką niewątpliwie jest coroczny plakat festiwalowy.

Z prawdziwą przyjemnością prezentuję ponad 50 plakatów, maleńką część pięknej historii polskiego artystycznego plakatu filmowego drugiej połowy XX i początku XXI wieku.

Polski plakat odegrał ważną rolę w nowoczesnej historii plakatu po drugiej wojnie światowej. Już w pierwszych latach po II wojnie światowej, zwłaszcza w latach 1956 – 1963 znanych jako czas Polskiej Szkoły Plakatu, dokonano u nas ogromnego przełomu w podejściu do reklamy kinowej, co zauważone zostało przez wszystkich krytyków sztuki na świecie.

W przeciwieństwie do przedwojennej komercyjnej sztampy, panującym w plakacie stylem „sentymentalnym” czy „rewolwerowym” artyści stworzyli nowy polski styl, nową poetykę plakatu oddającego treść i klimat poprzez lapidarną syntezę. Następne kilkanaście lat to wspaniały rozkwit tej dziedziny sztuki, możliwy jedynie dzięki mecenasowi – monopoliście, przedsiębiorstwu rozpowszechniającemu filmy, który przyjmował od artystów ich propozycje bez zastrzeżeń pozwalając równocześnie na eksperymentowanie. Można powiedzieć, że był to okres niesłychanie szybkich przemian o tak wysokim poziomie artystycznym, jakie nigdy i nigdzie wcześniej nie dokonały się na taką skalę.

W tym też duchu powstawały plakaty dla festiwali i innych imprez filmowych.

Od 1961 roku po dzień dzisiejszy udział w tym brali i biorą najlepsi z polskich projektantów. Pierwszy plakat, jeszcze do imprezy ogólnopolskiej, zaprojektował Witold Skulicz- grafik, profesor krakowskiej ASP, twórca Biennale, a następnie Triennale Grafiki w Krakowie. Projekty następnych, aż do 1984 roku wyłaniane były w drodze konkursów. Organizatorzy niejednokrotnie – w związku z wysokim poziomem konkursu – decydowali się na druk dwóch różnych wyróżnionych projektów do jednego festiwalu. W pierwszych latach prymat wiedli Waldemar Świerzy, Rosław Szaybo i Zbigniew Lutomski. Plakat do pierwszego międzynarodowego festiwalu zrealizował 1964 roku Bronisław Zelek. Niezapomniany  motyw zaproponował  w 1966 roku Jan Lenica. Plakat drukowany był aż w trzech formatach. Od tego momentu aż do roku 1990 równolegle funkcjonowały zazwyczaj dwa plakaty dla festiwalu ogólnopolskiego i międzynarodowego. Od 1977 roku do 1990 zasadą było, że jeden autor projektował dwa plakaty oddzielnie dla każdego z nich. Mieczysław Górowski w historii Krakowskiego Festiwalu Filmowego jest niewątpliwym rekordzistą w projektowaniu plakatów, dla 5 edycji festiwalowych zaprojektował ich 8. Do 1984 roku w drodze konkursu wyłonione zostały do druku projekty takich artystów krakowskich jak Janusz Bruchnalski, Zofia i Andrzej Darowscy, Andrzej Pawłowski i Maria Osterwa-Czekaj, Włodzimierz Kamiński, Jerzy Skarżyński, Jerzy Napieracz, Henryk Arendarski, Janusz Wysocki, Bronisław Kurdziel, Ewa Chodkiewicz- Świdrowa, Stanisław Kluczykowski, Jacek Stokłosa, Lech Przybylski

Od 1984 roku nie organizowano już konkursów. Od tego czasu, jako szef Galerii Plakatu w Krakowie miałem okazję współpracować z Janem Rypalskim (do 1990), a następnie z Januszem Nowakiem (do 2000) z krakowskiego OPRF i proponować autorów projektów plakatów spoza Krakowa do kolejnych festiwali. Andrzej Pągowski, Franciszek Starowieyski, Wiktor Sadowski, Roman Kalarus, Andrzej Klimowski, Jerzy Kostka, Leszek Wiśniewski to niewątpliwie czołówka polskich projektantów tego okresu. Rok 1991 przyniósł zmiany organizacyjne, co znalazło odbicie w plakacie- projektowany był już tylko do festiwalu międzynarodowego. Do grona autorów dołączyli Andrzej Mleczko, Piotr Kunce, Edward Lutczyn i Wiesław Grzegorczyk – artyści krakowscy oraz Leszek Żebrowski, Stasys Eidrigevicius, Wiesław Wałkuski, Franciszek Starowieyski i Jan Lenica – artyści o renomie międzynarodowej.

Rok 2001 całkowicie odmienił zarówno formułę, nazwę i plakat festiwalowy. Nastąpiła zmiana pokoleniowa. Najlepsi z najmłodszych – Ryszard Czernow, Lex Drewinski, Kuba Sowiński, Jakub de Barbaro, Jerzy Skakun – Joanna Górska, Małgorzata Gurowska, Tomasz Walenta – mają ugruntowaną pozycję w środowisku projektantów. Dzięki nim możemy optymistycznie patrzeć na przyszłość polskiego plakatu, również filmowego.

Pisząc o plakacie warto dodać, że edycjom Krakowskiego Festiwalu Filmowego niejednokrotnie towarzyszyły wystawy plakatów filmowych, zarówno międzynarodowe, jak np. w 1984 i 1986 na Rynku Krakowskim prezentujące plakaty do tych samych filmów (tytułów) z Czechosłowacji, NRD, Węgier i Polski, jak i polskich plakatów filmowych z okazji 100-lecia kina w Polsce w Pałacu Sztuki i Bunkrze Sztuki w Krakowie w 1996 roku z kolekcji niżej podpisanego."