Odszedł twórca nazywany australijskim Disneyem, nasz przyjaciel i ambasador polskiej kultury.
W poniedziałek 21 września w Australii zmarł Yoram Gross, reżyser, scenarzysta, producent, autor filmów animowanych, nazywany australijskim Disneyem. Choć od 1950 roku nieprzerwanie mieszkał zagranicą, pozostał wielkim przyjacielem Polski, zakochanym w Krakowie, niestrudzonym ambasadorem polskiej kultury.
Yoram (Jerzy) Gross urodził się 18 października 1926 roku w Krakowie. Przeżył Holocaust. Był pionierem powojennych kinematografii w Polsce, Izraelu i Australii. Na antypodach stał się ikoną animacji dziecięcej. Na jego twórczości wychowało się kilka pokoleń dzieci, nakręcił kilkaset filmów. Jego obsypana nagrodami Dorotka i kangur według powieści Ethel Pedley to pierwszy w tym kraju film, w którym animowana postać występowała na tle żywego planu. W Małym skazańcu o początkach osadnictwa w Australii wystąpił Rolf Harris, w Siódmej zapałce – historii żydowskiej dziewczynki ukrywającej się w lesie w czasach Holocaustu – Mia Farrow. Na jego serii o Blinky Billu i odcinkach Skippy’ego wychowały się całe pokolenia Australijczyków. Równie popularne są animacje Samuel i Nina, o smoku Tabaluga, delfinie Flipperze, kocie Tomie. Gross realizował także filmy dla dorosłych. Wyróżnikiem jego filmów jest technika łączenia animacji ze scenami aktorskimi.
W późniejszych latach zrealizował cykl klipów do muzyki poważnej Young Musicians, serię przygód Przekrojowego Profesora Filutka, nakręcił nostalgiczną impresję na motywach wiersza zmarłego brata Natana Krakowska jesień, wydał książkę wspomnieniową Wybrało mnie życie. Fotografował i pisał. Za swoje osiągnięcia został wyróżniony najwyższym australijskim odznaczeniem Orderem Australii, zaś w Polsce – Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP i medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis oraz odznaczeniem Prezydenta Miasta Krakowa Honoris Gratia.
Yoram Gross był jednym z najwspanialszych ambasadorów Polski i Krakowa. Urodził się i pozostał obywatelem tego miasta mimo wędrówek po świecie. Wielokrotnie gościł na Krakowskim Festiwalu Filmowym jako autor i juror. W 2011 r. powstał pełnometrażowy film dokumentalny Tomasza Magierskiego o Yoramie Grossie Krakowiaczek ci ja…(Blinky & Me), pokazywany na 51.KFF oraz między innymi także w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku oraz podczas otwarcia wystawy stałej w Muzeum Żydów Polskich w Warszawie. Także w roku 2011 w Warszawie i Krakowie odbyły się benefisy artysty z okazji jego 85. urodzin.
Yoram Gross był postacią niezwykłą, zjednująca sobie coraz to nowe rzesze fanów, człowiekiem, który nie zwątpił w człowieka, pozostał otwarty i ciepły, mimo okropieństw dziecięcych lat.
Żegnamy wielkiego Przyjaciela festiwalu, Krakowianina, Ambasadora polskiej kultury.