Konkurs polski 64. Krakowskiego Festiwalu Filmowego

40 wspaniałych i niezwykle różnorodnych polskich dokumentów i filmów krótkometrażowych zobaczymy w konkursie polskim 64. Krakowskiego Festiwalu Filmowego. O Złote Lajkoniki ubiegać się będą tytuły zrealizowane przez mistrzów, jak i twórców u progu wielkiej kariery. Wszystkie będzie można zobaczyć już na przełomie maja i czerwca w krakowskich kinach studyjnych oraz online na KFF VOD.

Jeśli dobrze policzyłem, aż siedmioro twórców wybranych przez nas filmów było już w Krakowie nagradzanych, Tomasz Wolski dziesięciokrotnie! Dodatkowych pięcioro wraca z nowymi tytułami. Z radością przyjmujemy takie powroty. Ale równie serdecznie wypatrujemy nowych twarzy, by przedstawić ich dokonania widzom i licznie obecnej branży zagranicznej. Wszak nasz festiwal to często początek międzynarodowej kariery – podsumowuje konkurs Krzysztof Gierat, dyrektor Krakowskiego Festiwalu Filmowego.

Sześć polskich tytułów zostało zaproszonych do dwóch międzynarodowych konkursów. O Złoty Róg ubiegać się będą nowe dokumenty Agnieszki Zwiefki i Tomasza Wolskiego. “Drzewa milczą” reżyserki, to przejmujący portret kurdyjskiej rodziny, która przekroczyła polsko-białoruską granicę i teraz próbuje odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Z kolei “Rok z życia kraju” to kolejny archiwalny projekt nagradzanego reżysera. Tym razem Wolski eksploruje temat stanu wojennego.

W międzynarodowym konkursie krótkometrażowym znalazły się trzy tytuły. Dokumentalna “Łódź podwodna” to bardzo intymna opowieść reżyserki Oliwii Zakrzewskiej. Młoda, samodzielna matka próbuje znaleźć w życiu przestrzeń na zaopiekowanie się samą sobą. W “Joko”, czyli nowej animacji Izabeli Plucińskiej, groteskowy świat Rolanda Topora po raz kolejny zostaje ożywiony za pomocą plasteliny. W drugiej z animacji “Ja, potwór” (reż. Zofia Tomalska) dochodzi do konfrontacji ze strachem. Z kolei nagrodzona Grand Prix w Clermont Ferrand polsko-francuska fabuła “Pomarańcza z Jaffy” w reżyserii Mohammeda Almughanniego to trzymające w napięciu kino, pokazujące pogranicze palestyńsko-izraelskie na krótko przed rozpoczęciem trwającego właśnie konfliktu.

Już po raz drugi w konkursie polskim zostaną przyznane cztery równorzędne Złote Lajkoniki. Dzięki temu, twórcy różnych formatów filmowych będą mieć szansę na najwyższe laury. Złoty Lajkonik zostanie wręczony najlepszemu średnio- lub pełnometrażowemu filmowi dokumentalnemu, a wśród filmów krótkich: najlepszej animacji, najlepszej fabule i najlepszemu dokumentowi.

Spojrzenie dziecka

Nastolatkowie, dzieci i dorośli, którzy po latach konfrontują się z przeszłością, takich filmów będzie w konkursie polskim kilka. Nagrodzony na prestiżowym festiwalu Visions du Réel średniometrażowy dokument “Koka” zabiera nas na wybrzeże Morza Beringa, gdzie czas stanął w miejscu. Reżyser Aliaksandr Tsymbaliuk podąża za tytułowym bohaterem, który już od najmłodszych lat, pod czujnym okiem ojca, przyswaja praktyczne umiejętności umożliwiające przetrwanie w trudnych warunkach panujących w tej części globu. Na nieco bliższą północ udamy się też w towarzystwie ośmiolatki. Bohaterka filmu “Lili” (reż. Sylwia Rosak) próbuje zrozumieć świat dorosłych. Mieszka w Norwegii, gdzie wyemigrowali jej rodzice, którzy nie są już razem. Tata w ramach wspólnego czasu zabiera ją na wycieczki z plecakiem, co jest szansą na pogłębienie ich relacji. Nie wszyscy rodzice są tacy jak ojciec Lili. Doskonale wiedzą o tym bohaterowie dokumentu “Zadłużeni”. 

W geście solidarności z własną matką, reżyser Andrzej Danis postanawia zainscenizować scenę filmową, w której wygrywa ona rozprawę sądową o alimenty. W trakcie pracy poznaje ludzi, którzy również zostali pokrzywdzeni przez niepłacących rodziców.

Bardzo bolesne spojrzenie na dzieciństwo przedstawione jest w dwóch krótkich animacjach. W “Nabu” (reż. Joanna Rusinek) beztroskie dzieciństwo dziewczynki zostaje przerwane przez bomby spadające na jej rodzinną wieś. Dzielna Nabu próbuje uciec i znaleźć bezpieczny dom. Niezwykle smutna animacja o losie uchodźców pokazana z punktu widzenia dziecka, opowiedziana została z wielką wrażliwością i subtelnością. Choć akcja “Dziewczynki do orzechów” rozgrywa się w domu, to trudno uznać to miejsce za bezpieczne. Michalina Musialik sięga po opowiadanie E.T.A. Hoffmanna i muzykę Czajkowskiego, ale zamiast bajki dla dzieci otrzymujemy mroczną baśń o przekraczaniu granic.

Trudnych emocji nie brakuje w krótkim dokumencie “Pył”. Paweł Chorzępa za bohatera obiera 19-letniego Konrada Dąbrowskiego, który niebezpieczną pasję odziedziczył po ojcu – legendzie polskiego motosportu. Chłopak  bierze właśnie udział w najtrudniejszym rajdzie świata (Dakar) i przechodzi kryzys, z pomocą przychodzi ojciec. Niezwykle ważną rozmowę ojcowsko-synowską odbywają bohaterowie krótkiej fabuły “Przez ciebie, po tobie”. Jędrzej Gorski portretuje dwóch mężczyzn znajdujących się w ważnym, ale trudnym momencie życia, a nad wszystkim unosi się duch dziadka, znanego dziennikarza. Nieco inne spojrzenie dziecka na ojca rysuje Marcin Podolec w swojej nowej animacji “Ziemniaki”. Lista oczekiwań ojca względem syna, sprawia, że młody chłopak ciągle nie czuje się wystarczająco dobry. Sytuacja zmienia się kiedy sam zostaje rodzicem. 

Szalone miłości

Z happy endem i bez happy endu. Uczucia do ludzi, zwierząt i życie, które potrafi zachwycić swoją przypadkowością. To ostatnie doskonale opisuje krótkometrażową fabułę “Końce i początki”. Film Klaudii Fortuniak zaczyna się od końca, a właściwie od pocałunku, do którego dojdzie w przyszłości. A po drodze wydarzy się bardzo wiele mikroopowieści, które prowadzą do zaskakującego finału.

Serce Anny jest ogromne. Bohaterka “Wszystko ma żyć” (reż. Tetiana Dorodnitsyna, Andrii Lytvynenko) od najmłodszych lat kochała zwierzęta, ale finalnie swoje życie zawodowe związała ze sportem. W wieku 40 lat rozpoczęła karierę jako trójboistka siłowa i wkrótce została wielokrotną mistrzynią świata i najsilniejszą kobietą na świecie. Wykorzystując potęgę mediów społecznościowych, prowadziła kampanię na rzecz praw zwierząt, zakładała schroniska, szukała nowych rodzin dla dziesiątek bezpańskich psów i kotów. Nowym wyzwaniem staje się pełnoskalowa inwazja Rosji na ojczyznę Anny.

W zwierzętach, zwłaszcza koniach, zakochana jest też bohaterka “Commes Des Cowboys” (reż. Julia Sadowska). Julita pracuje w stadninie, do której po latach powraca jej młodzieńcza miłość. Czy uczucie wróci? W pracy swoją ukochaną poznaje również bohater filmu “Jestem”. Bartek pracuje razem z mamą w zakładzie pogrzebowym. Po jednym z pochówków, chłopak poznaje dziewczynę, z którą spędza kilka intymnych chwil. Bohaterowie filmu Cezarego Orłowskiego są osobami z trisomią, więc ich związek może nie należeć do najłatwiejszych. O czym przekonują się Magda i Michał, aktorzy słynnego Teatru 21. Ich “Szalona miłość” jest czule rejestrowana przez Martynę Peszko.

Szaleństwa nie brakuje też w “Stymulantach & Empatogenach”. Romantyczna komedia pomyłek Mateusza Pacewicza opowiada historię chłopaków pochodzących z dwóch kompletnie różnych światów. Jednak miłość nie zna granic, a kino ograniczeń gatunkowych, dlatego obok romansu, jest tutaj i kino akcji, rodzinny dramat i sporo humoru.

Życie na obczyźnie

Zostać czy wracać? To pytania, które towarzyszą wszystkim osobom migrującym, losy kilkorga z nich zobaczymy w konkursie polskim. Trzech bohaterów dokumentu “Obczyzna” przybyło do Polski z położonej na Kaukazie Inguszetii. Reżyser Piotr Wysocki towarzyszy im przez 10 lat, śledząc ich wzloty i upadki podczas prób aklimatyzacji w nowej ojczyźnie. Wydaje się, że w przypadku bohatera filmu Piotra Kielara nie ma żadnych upadków. Grzegorz Rosiński, to jeden z najbardziej znanych na świecie polskich twórców komiksów, autor rysunków do serii “Thorgal”. Od lat żyjący na emigracji, zmęczony dotychczasową pracą, postanawia przejść na emeryturę. “Ja, Rosiński” to znakomity portret zmęczonego człowieka sukcesu, który wciąż nie traci twórczego zapału.

Od  szarej komunistycznej rzeczywistości uciekł też bohater “Zupy z tygrysa” (reż. Kacper Świtalski). Spawacz Stanisław w latach 70. dostaje szansę na swój american dream, wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych pracować w największym i najstarszym wędrownym cyrku na świecie. Za ocean udaje się też bohater animacji Piotra Kabata. Młody reżyser z “All My Fucking Superheroes” próbuje podbić Hollywood, jednak nim tam dotrze, taksówkarz zabierze go w szaloną przejażdżkę po amerykańskich ulicach, historii kina i popkultury.

Akcja “Siły oporu” Elżbiety Benkowskiej rozgrywa się w latach 80. Polityczny idealizm i nadzieje na lepsze jutro aktorki Olgi wystawione zostają na najcięższą z prób. Autorytarna, wszechwiedząca władza komunistyczna postanawia złamać kobietę, gdy jej ojciec trafia do szpitala i walczy o życie, a mąż przebywa w areszcie. 

Życie w biegu

Ciężka fizyczna praca, intelektualne zmagania i artystyczne poszukiwania, które pozwolą wyrazić siebie. Te ostatnie doskonale opisują bohatera krótkiego dokumentu “Igła” (reż. Józef Gross). Oskar po latach życia w Kanadzie przyjeżdża do Krakowa, gdzie mieszka jego ukochana babcia. Przywozi ze sobą bagaż trudnych doświadczeń życiowych i plan na najbliższą przyszłość – tatuowanie.

Niezwykle zapracowanym człowiekiem jest Andrzej Seweryn. Bohater tegorocznego filmu otwarcia, “Jestem postacią fikcyjną”, jest w nieustającym ruchu. To aktor, reżyser, dyrektor, społecznik, a w filmie Arkadiusza Bartosiaka przede wszystkim osoba, która nie osiada na laurach i wciąż szuka nowych wyzwań. W biegu nakręcony został film Konrada Szołajskiego. Reżyser “Putin’s Playground” wraz z producentką filmu udaje się w podróż, żeby szukać odpowiedzi na pytanie o zagrożenia, jakie mogą spotkać Europę Środkowo-Wschodnią ze strony rosyjskiego mocarstwa.

Bohaterem “W moich rękach” jest młody, zdeterminowany mężczyzna, który pomimo braku jednej ręki, dąży do bycia bohaterem jako strażak i ojciec. W centrum zainteresowania reżysera Igora Kuny jest przede wszystkim próba pokazania dwóch najważniejszych ról, jakie protagonista pełni w życiu i ich nieustannego przenikania się. 

W nowej animacji Piotra Milczarka “Innego końca nie będzie” świat się nie zatrzymuje. Rewolucja, która kończy się zanim się zaczęła, podobnie jak bezsensowna i poniżająca praca polegająca na usługiwaniu bogatszym.

Słuchanie samotności

Towarzyszy ludziom starszym, chorym, czasem będącym w długoletnich związkach, przychodzi też nagle, po stracie ważnej osoby. Historii o samotności nie zabrakło też w konkursie polskim. Momentem, w którym odczuło ją najwięcej osób była z pewnością pandemia. To właśnie w czasie twardego lockdownu, gdy kontakt z drugim człowiekiem był ograniczony, powstawał dokument “Tylko dzień i noc”. Najpowszechniejszym sposobem komunikacji był wówczas internet, co reżyser Grzegorz Brzozowski wykorzystuje, by porozmawiać z osobami tkwiącymi – podobnie jak on – samotnie w mieszkaniach. Pomocny okazuje się też telefon, z którego korzysta starsza pani z filmu “Słyszysz mnie?” (reż. Magdalena Sienicka). Niestety wnuk, do którego dzwoni, nie jest zainteresowany historiami babci. Z  narzędzi, z których korzystają bohaterowie filmów Brzozowskiego i Sienickiej nie może skorzystać bohater “Planu Petera”. Trudno nam wyobrazić sobie dzień bez telefonu czy komputera. A gdyby korzystanie z elektryczności powodowało ból nie do zniesienia? Grzegorz Pacek opowiada fascynującą historię współczesnego Robinsona Crusoe, który od 15 lat cierpi na zespół nadwrażliwości elektromagnetycznej EHS.

Samotność w związkach przychodzi niespodziewanie. Wiedzą o tym Staszek i Alinka z krótkiej fabuły “Honey Bunny”. Pomiędzy dojrzałą parą zniknęła bliskość, nie ma intymności, a jedynie puste rytuały wspólnego oglądania programów przyrodniczych. Wkrótce wszystko się zmieni. Film Gracjany Piechuli to delikatne kino, które przytula troskliwie widza i pozwala mu poczuć się lepiej. Jego przeciwieństwem zdaje się być kolejna z fabuł, mroczny dramat z elementami thrillera i horroru, “Mandala” (reż. Mikołaj Janik). To historia kobiety i matki, która straciła ukochanego męża, a ból po stracie zaczyna przenikać jej codzienność i zakłócać relację z synkiem. To mroczny dramat, w którym nie brak elementów thrillera i horroru. 

Z samotnością całkiem nieźle radzi sobie DJ Edee Dee, czyli Edward Gil-Deskur, to kultowa postać krakowskiego świata klubowego. Bohater “Jesteś tu?” urodził się z jaskrą wrodzoną i wkrótce całkowicie traci wzrok. W zaadaptowaniu się do nowej rzeczywistości pomaga mu sztuczna inteligencja.

Nie mów o mnie

Przez wiele lat stanowiły temat tabu. Choroby psychiczne, depresja, chaos, mrok, który przeszywa ciało. W trzech krótkometrażowych animacjach reżyserki w zaskakujący i niezwykle różnorodny sposób opowiadają o tym, co siedzi w naszych głowach. U Betiny Bożek bohaterka mieszkająca w szklanej kostce rubika, dba, by wszystko było tu uporządkowane, czyste i symetryczne. Pewnego dnia niechcący rani się w stopę, a do jej poukładanego życia zaczyna wdzierać się chaos. Wówczas w “Codexie” rozpoczyna się walka tego, co może mieć pod kontrolą, z czymś nieokiełznanym. 

Nie da się też zapanować nad czarną dziurą, w którą wpada młodzieniec spacerujący po rajskim ogrodzie w animacji “Aha” (reż. Paulina Jaklik), ale da się leczyć wiele zaburzeń, na które cierpią postaci z “I nie mów o mnie wariat”. Film Doroty Skupniewicz to wiwisekcja systemu psychiatrycznego przeprowadzana przez bohaterkę leczącą się w ośrodku. To miejsce, gdzie lekarze nie mają wystarczająco czasu, by poznać i zrozumieć swoich pacjentów, wystawiają diagnozy, które będą łatwe w klasyfikacji, przepisują pigułki i “normalne” życie: praca, rodzina, stabilizacja.

Średnio- i pełnometrażowe filmy dokumentalne:

• Drzewa milczą / Silent Trees, reż. Agnieszka Zwiefka, Polska, Niemcy, Dania, 84’, 2024
• Ja, Rosiński / I, Rosiński, reż. Piotr Kielar, Polska, 86’, 2024
• Jestem postacią fikcyjną / I Am the Creation of Fiction, reż. Arkadiusz Bartosiak, Polska, 75’, 2024
• Jesteś tu? Are You There?, reż. Xawery Deskur, Polska, 47’, 2023
• Koka, reż. Aliaksandr Tsymbaliuk, Polska, 48’, 2024
• Lili, reż. Sylwia Rosak, Polska, 73’, 2023
• Obczyzna / Otherland, reż. Piotr Wysocki, Polska, 76’, 2024
• Plan Petera / The Peter Plan, reż. Grzegorz Pacek, Polska, Wielka Brytania, 72’, 2024
• Putin’s Playground, reż. Konrad Szołajski, Polska, Czechy, Bułgaria, Norwegia, Łotwa, Niemcy, 91’, 2024 
• Rok z życia kraju / A Year In the Life of the Country, reż. Tomasz Wolski, Polska, 85’, 2024
• Tylko dzień i noc / Only Day And Night, reż. Grzegorz Brzozowski, Polska, 69’, 2024
• Wszystko ma żyć / Everything Needs to Live, reż. Tetiana Dorodnitsyna, Andrii Lytvynenko, Polska, Ukraina, 70’, 2024

Filmy krótkometrażowe: 

Animacje:

• Aha, reż. Paulina Jaklik, Polska, 8’, 2024
• All My Fucking Superheroes, reż. Piotr Kabat, Polska, 12’, 2023
• Codex, reż. Betina Bożek, Polska, 12’, 2024
• Dziewczynka do orzechów / Nutcracker Girl, reż. Michalina Musialik, Polska, 14’, 2023
• I nie mów o mnie wariat / And Don’t Call Me Crazy, reż. Dorota Skupniewicz, Polska, 13’, 2024
• Innego końca nie będzie / There Will Be No Other End, reż. Piotr Milczarek, Polska, 8’, 2024
• Ja, potwór / Me, Monster, reż. Zofia Tomalska, Polska, 9’, 2024
• Joko, reż. Izabela Plucińska, Polska, Czechy, Niemcy, 15’, 2024
• Nabu, reż Joanna Rusinek, Polska, 6’, 2023
• Ziemniaki / Potatoes, reż. Marcin Podolec, Polska, 4’, 2023

Dokumenty:

• Igła / Needle, reż. Józef Gross, Polska, 30’, 2024
• Łódź podwodna / Submarine, reż. Oliwia Zakrzewska, Polska, 17’, 2024
• Pył / Dust, reż. Paweł Chorzępa, Polska, 28’, 2024
• Słyszysz mnie? / Do You Hear Me?, reż. Magdalena Sienicka, Polska, 17’, 2024
• Szalona miłość/ Crazy Love, reż. Martyna Peszko, Polska, 30’, 2023
• W moich rękach / In My Hands, reż. Igor Kuna, Polska, 7’, 2024
• Zadłużeni / Debtors, reż. Andrzej Danis, Polska, 24’, 2023
• Zupa z tygrysa / Tiger Soup, reż. Kacper Świtalski, Polska, 36’, 2023

Fabuły:

• Comme Des Cowboys, reż. Julia Sadowska, Polska, 25’, 2024
• Cud / The Miracle, reż. Ewa Borysewicz, Polska, 30’, 2024
• Honey Bunny, reż. Gracjana Piechula, Polska, 24’, 2024
• Jestem / Here For You, reż. Cezary Orłowski, Polska, 20’, 2024
• Końce i początki / Ends and Beginnings, reż. Klaudia Fortuniak, Polska, 17’, 2024
• Mandala / The Mandala, reż. Mikołaj Janik, Polska, 25’, 2023
• Pomarańcza z Jaffy / An Orange from Jaffa, reż. Mohammed Almughanni, Polska, Francja, 26’, 2023
• Przez ciebie, po tobie / From You, reż. Jędrzej Gorski, Polska, 15’, 2024
• Siła oporu / The Power of Resistance, reż. Elżbieta Benkowska, Polska, 30’, 2024
• Stymulanty & Empatogeny / Stimulants & Empathogens, reż. Mateusz Pacewicz, Polska, 25’, 2024

Krakowski Festiwal Filmowy jest na ekskluzywnej liście wydarzeń filmowych kwalifikujących do Oscara® w kategoriach krótkometrażowych (fabuła, animacja, dokument) oraz pełnometrażowego filmu dokumentalnego, a także rekomenduje do Europejskiej Nagrody Filmowej w tych samych kategoriach.

Festiwal realizowany jest ze środków: Gminy Miejskiej Kraków, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Programu Kreatywna Europa Komisji Europejskiej, Województwa Małopolskiego, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Współorganizatorem jest Stowarzyszenie Filmowców Polskich.

64. Krakowski Festiwal Filmowy odbędzie się w kinach od 26 maja do 2 czerwca 2024 roku oraz online na KFF VOD od 31 maja do 16 czerwca 2024 roku.