Zyskały uznanie krytyków, zdobyły serca widzów na całym świecie i zostały wyróżnione przez renomowane festiwale, mistrzowsko przekazując w krótkich formach mnogość perspektyw oraz towarzyszących im – nierzadko bardzo trudnych – emocji. Krakowski Festiwal Filmowy ponownie zaprasza publiczność do obejrzenia najbardziej poruszających europejskich krótkometrażowych animacji, fabuł i dokumentów minionego sezonu.
Sekcja „Short Matters! Krótkie filmy roku” towarzyszy festiwalowi od lat. W tegorocznej edycji z pewnością nie zabraknie zaskakujących animacji oraz fabuł – inspirowanych zarówno historią, jak i bieżącą sytuacją społeczno-polityczną. Wszystkie produkcje pokazywane pod jej szyldem to obrazy, które znalazły się na krótkiej liście tytułów ubiegających się o nominację do Europejskiej Nagrody Filmowej – odpowiednika amerykańskiego Oscara.
Animacja
Wśród wybranych filmów znalazła się animacja „Zima” w reżyserii Tomasza Popakula i Kasumi Ozeki, która już podczas 63. edycji Krakowskiego Festiwalu Filmowego zachwyciła Jury, zdobywając w międzynarodowym konkursie krótkometrażowym Złotego Smoka oraz Złotego Lajkonika w konkursie polskim. To przepełniony niepokojem metafizyczny horror ekologiczny, w którym pokryta śniegiem wioska staje się siedliskiem polskich przywar. W tym okrutnym mikroświecie – którego mrok dodatkowo potęguje punkowo-metalowa muzyka – gdzie w relacjach międzyludzkich dominuje chłód, a wyższość nad naturą usprawiedliwiana jest tradycją i wierzeniami, swoje miejsce próbuje odnaleźć dwoje wrażliwych buntowników.
Młodzieńczym gniewem wybucha także – i to dosłownie, bo aż do siedmiu razy dziennie – bohaterka animacji „Eksplodująca dziewczyna” w reżyserii Caroline Poggi i Jonathana Vinela. Przez trzy miesiące ciało Candice staje się polem walki z własnymi emocjami, a każda detonacja to bezradny wybuch złości i egzystencjalnego niepokoju. Poprzez tego rodzaju metaforę – brutalną i poruszającą zarazem – twórcy opowiadają o wrażliwości i frustracji pokolenia „Z”, które jest wyczerpane wywieraną nań nieustanną presją. Animacja, balansując na granicy postrealizmu i estetyki gier wideo, przyciąga prowokacyjną formą i specyficznym humorem.
Nad kondycją współczesnego świata zastanawia się również niemiecki reżyser, Ulu Braun, w zmyślnym wideokolażu „Nerw Pacyfiku”. Łącząc medialne obrazy z materiałami dokumentalnymi, twórca zabiera publiczność w podróż po Ameryce, gdzie wśród atrap imitujących budowle z czasów świetności imperium rzymskiego stoi Julian Assange – australijski aktywista i założyciel demaskatorskiego portalu WikiLeaks. Teraz – wcielając się w sprzedawcę napojów gazowanych – snuje on refleksje nad cyfrową transformacją naszej rzeczywistości, w której wszyscy podlegają nieprzerwanemu nadzorowi wszechobecnych kamer. W wizji Brauna słynny amerykański sen zamienia się raczej w koszmar, w którym nie wiadomo już, kto jest wrogiem i gdzie przebiega granica pomiędzy rzeczywistością a fikcją.
Za okiem kamery i życiem pod nieustanną obserwacją tęsknią z kolei maleńkie ludziki z nominowanej do Oscara animacji poklatkowej „Bez końca” w reżyserii Niny Gantz. Mary, Billybud i Fumbleton to gwiazdy niegdysiejszego programu dla dzieci „Wander to Wonder”. Po nagłej śmierci ukochanego opiekuna i twórcy show zostają oni więzieni w studiu – domu, który staje jednocześnie pułapką i miejscem przeżywania żałoby. Bohaterowie – usychając zarówno od nadmiaru wspomnień, jak i fizycznego głodu – próbują wprawdzie kręcić nowe odcinki, ale każde podejście kończy się fiaskiem. W tym świecie nostalgia miesza się z grozą, a niewinność z groteską. Gantz, zręcznie równoważąc humor i czułość, snuje piękną opowieść o stracie, wyparciu i ostatecznym przejściu do nowego rozdziału życia.
Dokument
Nietypową formę w sekcji „Short Matters!” – choć niebędącą już animacją, a eksperymentalnym dokumentem wykorzystującym fotogrametrię – zaprezentuje także Alice Brygo w „Płomiennych głosach”. Reżyserce – by rozpalić zbiorową wyobraźnię i oddać nastroje społeczeństwa pogrążonego w moralnym kryzysie – wystarczył tylko tłum wpatrujący się w ogień. Katastrofa pozostaje wprawdzie poza kadrem, ale jej niszczycielska siła odkształca się na twarzach – nieruchomych, oświetlonych blaskiem promieni. Brygo prowadzi nas przez masowe przerażenie, gdzie głosy z tłumu – szepty, krzyki, wyrazy rozpaczy i złości – obnażają lęki oraz fantazje współczesnej Francji.
Problemy społeczne – tym razem przefiltrowane przez wrażliwość siedmioletniej dziewczynki, która poszukuje brata po brutalnej policyjnej obławie i młodego chłopca, który po wyjściu z więzienia próbuje zacząć żyć na nowo – interesują również Basila da Cunha w „2720”. Reżyser – oscylując pomiędzy fikcją a dokumentem – boleśnie splata życiorysy tej dwójki i portretuje nierówność portugalskiej rzeczywistości, gdzie chcieć nie zawsze znaczy móc.
Fabuła
Bieżących tematów i trudnych, wystawianych na próbę relacji nie brakuje też u twórców fabuł. Doskonałym tego przykładem jest Mohammed Almughanni, który w “Pomarańczy z Jaffy” – produkcji uhonorowanej w poprzedniej edycji Festiwalu Nagrodą Specjalną dla najlepszego filmu europejskiego – niespodziewanie splata losy starzejącego się Żyda z młodym Palestyńczykiem. Mężczyźni zostają zatrzymani przez żołnierzy w punkcie kontrolnym niedaleko Jerozolimy, gdzie – pozostając uwięzionymi w jednym samochodzie – muszą spędzić ze sobą kilka długich godzin. Współdzielony strach i eskalujące z każdą chwilą napięcie w oczekiwaniu na decyzję mającą zaważyć o ich dalszym życiu, zbliża bohaterów do siebie. Almughanni tą kameralną historią obnaża nie tylko absurd toczącego się konfliktu, lecz także ukazuje, że czasem najtrudniej przekroczyć te granice, które zostały wybudowane w naszych głowach.
Z podobnie niedorzecznym zatrzymaniem na tle politycznym mamy do czynienia w nagrodzonym Złotą Palmą “Człowieku, który nie potrafił milczeć” (reż. Nebojša Slijepčević). Historia opowiedziana w filmie nawiązuje do prawdziwych wydarzeń z 1993 roku, kiedy to na stacji Štrpci doszło do opresyjnej kontroli pociągu. Gdy jeden z pasażerów – Milan – nie potrafi udowodnić swojej tożsamości, sytuacja staje się dramatyczna. Wśród setek podróżujących jest jednak człowiek, który ma odwagę zabrać głos. Slijepčević rezygnuje z patosu i nadmiaru słów, skupiając kamerę na spojrzeniach, gestach i przejmującej ciszy między bohaterami.
Z moralnymi rozterkami – choć już filmie wymykającym się spod jarzma politycznych konfliktów – będą zmagać się także bohaterowie francuskiej produkcji “Krzyk”. Reżyserka, Salomé Da Souza, przekracza społeczne tabu i w atmosferze pełnej zmysłowego napięcia, portretuje zakazane uczucie pomiędzy kuzynem a kuzynką…
Nieco weselszy klimat pojawi się z kolei w nakręconym w Bejrucie filmie Wissama Charafa – “Jeśli słońce utonie w oceanie chmur”. Jedynym zadaniem Raeda – głównego bohatera – jest po prostu powstrzymywanie przechodniów przed zbliżaniem się do wybrzeża. Z każdym dniem jednak horyzont coraz bardziej znika za rosnącą konstrukcją, a on sam zaczyna doświadczać osobliwych spotkań – czy to tylko senne majaki, czy może odbicie jego niespełnionych pragnień?
Filmy w sekcji Short Matters!:
- 2720, reż. Basil da Cunha, Portugalia, Szwajcaria, 25’, 2023
- Bez końca / Wander to Wonder, reż. Nina Gantz, Holandia, Francja, Belgia, Wielka Brytania, 14’, 2023
- Krzyk / Clamor, reż. Salomé Da Souza, Francja, 25’, 2023
- Człowiek, który nie potrafił milczeć / The Man Who Could Not Remain Silent, reż. Nebojša Slijepčević, Chorwacja, Francja, Bułgaria, Słowenia, 14’, 2024
- Jeśli słońce utonie w oceanie chmur / If the Sun Is Drowned Into An Ocean of Clouds, reż. Wissam Charaf, Francja, Liban, 20’, 2023
- Nerw Pacyfiku / Pacific Vein, reż. Ulu Braun, Niemcy, 12’, 2024
- Płomienne głosy / Ardent Other, reż. Alice Brygo, Francja, 16’, 2023
- Pomarańcza z Jaffy / An Orange from Jaffa, reż. Mohammed Almughanni, Francja, Polska, Palestyna, 27’, 2023
- Eksplodująca dziewczyna / The Exploding girl, reż. Caroline Poggi, Jonathan Vinel, Francja, 19’, 2024
- Zima, reż. Tomasz Popakul, Kasumi Ozeki, Polska, 26’, 2023
Tradycyjnie na festiwalu nie zabraknie spotkań Q&A po wybranych projekcjach.
Karnety i bilety na 65. Krakowski Festiwal Filmowy już w sprzedaży!
Krakowski Festiwal Filmowy jest na ekskluzywnej liście wydarzeń filmowych kwalifikujących do Oscara® w kategoriach krótkometrażowych (fabuła, animacja, dokument) oraz pełnometrażowego filmu dokumentalnego, a także rekomenduje do Europejskiej Nagrody Filmowej w tych samych kategoriach.
Festiwal realizowany jest ze środków: Gminy Miejskiej Kraków, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Programu Kreatywna Europa Komisji Europejskiej, Województwa Małopolskiego, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Współorganizatorem jest Stowarzyszenie Filmowców Polskich.
65. Krakowski Festiwal Filmowy odbędzie się w kinach od 25 maja do 1 czerwca 2025 roku oraz online na KFF VOD od 30 maja do 15 czerwca 2025 roku.