Chleb

Ukraina1929dokument44'Pokaz specjalny (2023)

Mało znany ukraiński film w reżyserii Mykoli Shpykovskyi’ego zrealizowany dla wytwórni VUFKU z Kijowa. Reżyser w 1925 roku zasłynął stworzoną wraz z Wsiewołodem Pudowkinem "Gorączką szachową", niezwykle popularną wśród ówczesnej widowni. Późniejszy film Shpykovskyi’ego, "Cwaniak", został zakazany ze względu na niewłaściwe przedstawienie Armii Czerwonej. By odkupić winy, reżyser nakręcił dotykający bieżącego zagadnienia kolektywizacji propagandowy "Chleb", przywodzący na myśl słynną "Ziemię" (1930) Oleksandra Dowżenki. Film jednak znów nie spodobał się cenzorom, którzy zakazali jego dystrybucji z komentarzem: problem chleba interpretowany jest poza kontekstem budownictwa socjalistycznego. Autorem znakomitych zdjęć do filmu Chleb jest Oleksij Pankratiew, którego przemyślane, panoramiczne, długie ujęcia charakteryzują się dynamicznymi kompozycjami. Posługujący się lakonicznym, a zarazem symbolicznym stylem film, podnosi rolniczą opowieść do poziomu epickiego poematu. Za pomocą nowatorskiego montażu Shpykovskyi przekształcił prostą fabułę w dzieło awangardowe. Film odrestaurowany cyfrowo przez Narodowe Centrum Oleksandra Dowżenki.