W trakcie uroczystej ceremonii Marcel Łoziński otrzymał nagrodę Smoka Smoków za wkład w rozwój światowej kinematografii.
Każdego roku, trzeci dzień Krakowskiego Festiwalu Filmowego kończy ceremonia wręczenia najważniejszej festiwalowej nagrody – Smoka Smoków, przyznawanej za wyjątkowy wkład w rozwój światowej kinematografii. Tym razem otrzymał ją jeden z najbardziej znanych i nagradzanych na świecie polskich filmowców, laureat niezliczonych festiwali filmowych i wielu prestiżowych nagród, Marcel Łoziński.
“Laureatów nagrody Smoka Smoków było bardzo wielu. Ten, który dzisiaj ją otrzyma jest nam szczególnie bliski” – tymi słowami Krzysztof Gierat, Dyrektor Krakowskiego Festiwalu Filmowego, rozpoczął uroczystość.
Laudację na cześć laureata wygłosił Przewodniczący Rady Programowej Festiwalu, prof. Tadeusz Lubelski, który podkreślił trzy ważne elementy wkładu laureata w rozwój światowego kina dokumentalnego: “Marcel Łoziński kieruje się zasadą niecierpliwego oka, odkształcania, zgęszczania, dostosowywania rzeczywistości tak, żeby nie traciła swojego obiektywnego charakteru, ale żeby pokazać w stosunku do niej swoje autorskie stanowisko. Wypracowywał tę metodę niemal od początku swojej twórczości”.
Prof. Lubelski wyjaśnił, że twórczość laureata cechuje wyjątkowa refleksja autotematyczna, zastanawianie się nad ograniczeniami, granicami, których dokumentalista pracujący z bohaterami, jakimi są prawdziwi ludzie, nie powinien przekraczać: “Nieraz refleksja autotematyczna była skierowanym do widza apelem: nie daj sobą manipulować, tak jak m.in. w filmie “Ćwiczenia warsztatowe”. Potem ta refleksja bywała nie tylko głębsza, ale też skierowana we własną stronę, jak gdyby sam reżyser zadawał sobie pytania, jakich granic nie powinien przekraczać, jak np. w filmie “Żeby nie bolało”.
“Trzeci element twórczości laureata doceniony przez Radę Programową to poezja w filmie dokumentalnym osiągana przez estetykę, urodę obrazu, ścieżki dźwiękowej, ale przede wszystkim przez przeżycie egzystencjalne, które zapewniane jest widzowi poprzez znakomitą realizację, która jest domeną bardzo wielu filmów reżysera”. – podkreślił prof. Lubelski.
Magdalena Sroka, Dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, dodała że “Marcel Łoziński jest twórcą wyjątkowym, bo istnieje też poza swoim dziełem, ze względu na nieprawdopodobną charyzmę i temperament. W sposób niezwykle fascynujący łączy w sobie dwie cechy: pewną radykalność w podejściu do sztuki i uczciwości w sztuce, czasami nawet podsyconą delikatnym okrucieństwem, z bardzo daleko posuniętą wrażliwością na drugiego człowieka”.
Głęboko poruszony Laureat wspomniał wielu wybitnych twórców, przyjaciół, mentorów, także mocno związanych z Krakowskim Festiwalem Filmowym, którzy wspierali go podczas filmowej drogi. “Gdyby profesor Chromy [red. autor statuetki] się zgodził, to bym statuetkę Smoka Smoków podzielił i porozdawał im wszystkim” – skomentował wzruszony Marcel Łoziński.
Uroczystość zakończył pokaz trzech niezwykle uznanych w świecie filmów reżysera: nominowany do Oscara “89 mm do Europy”, nagrodzony Europejską Nagrodą Filmową “Poste Restante” oraz “Wszystko może się przytrafić” uznany najlepszych polskim filmem dokumentalnym stulecia.
Nagroda Smok Smoków, przyznana w tym roku po raz 19, to najwyższe wyróżnienie Rady Programowej Krakowskiej Fundacji Filmowej, organizatora Krakowskiego Festiwalu Filmowego, jako wyraz uznania za wkład w rozwój światowej kinematografii w dziedzinie filmu dokumentalnego i animowanego. Wśród dotychczasowych laureatów znalazło się wielu znamienitych twórców m.in. Werner Herzog, Priit Pärn, Kazimierz Karabasz, Bohdan Kosiński, Bogdan Dziworski, Allan King, Albert Maysles, Jonas Mekas, Helena Trestíková, Stephen i Timothy Quay, Raoul Servais, Jerzy Kucia czy Paul Driessen.
Marcel Łoziński, reżyser, dokumentalista, pedagog urodzony w 1940 w Paryżu. Absolwent wydziału reżyserii PWSFTViT w Łodzi. Nominowany do Oscara w roku 1994 za film “89 mm od Europy “. Laureat nagrody Europejskiej Akademii Filmowej w roku 2009 za film “Poste Restante”. Zdobywca “Paszportu Polityki” za całokształt twórczości. Wielokrotnie nagradzany na Krakowskim Festiwalu Filmowym, a także na festiwalach w San Francisco, Lipsku, Berlinie, Tokio, Sydney, Montrealu, Oberhausen, Nyon i wielu innych na całym świecie.
Laureat licznych nagród m.in. Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Nagrody Wolności im. Andrzeja Wajdy, Światowej Nagrody Filmowej Niezależnych “Grand Off”, Nagrody Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. W ubiegłym roku odznaczony Złotym Medalem “Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”. Prowadzi program DOK PRO w Szkole Wajdy.
W środę, 1 czerwca o godz. 11.00 w Pauzie in Garden, Marcel Łoziński będzie gościem Jerzego Armaty w festiwalowym cyklu Krytyczne Poranki, natomiast o godz. 14.00 rozpocznie się lekcja mistrzowska Laureata. Wstęp na oba wydarzenia jest otwarty dla publiczności.
W ciągu całego Festiwalu widzowie będą mieli okazję zapoznać się z obszernym wyborem twórczości laureata.