Kosmiczne podróże po obolałej Ziemi
To nie będzie wycieczka szybkim pociągiem, ani nawet lot concorde, tym razem potrzeba prawdziwej rakiety, która pozwoli w ultrakrótkim czasie zobaczyć najlepsze premierowe dokumenty, fabuły i animacje z całego świata. Do tegorocznego międzynarodowego konkursu filmów krótkometrażowych zaproszono trzydzieści siedem filmów, w tym aż pięć polskich tytułów. Tyle produkcji będzie się ubiegać o tegorocznego Złotego Smoka, rekomendację do Europejskiej Nagrody Filmowej oraz o uproszczoną drogę do oscarowych nominacji.
Filmy dokumentalne
Nieistotne, czy latają w kosmos, płyną skuci pod pokładem statku, czy akurat jadą podmiejskim autobusem – przyjęliśmy od bohaterek i bohaterów tych filmów zaproszenie do wspólnej podróży. Pokazują nam swój wielobarwny i wielowymiarowy, skomplikowany świat – nasz świat, który dzięki nim można nieco łatwiej pojąć. – opowiada Maciej Gil, filmoznawca, selekcjoner KFF.
Proponowana rakieta naprawdę się przyda, nie tylko do tego żeby swobodnie eksplorować tegoroczny program konkursu, ale również po to by dosłownie zabrać jednego z bohaterów w kosmos (“Syryjski kosmonauta”, reż. Charles Emir Richards). Po lądowaniu Muhammad Faris spotkał się z prozą życia w autorytarnym kraju. Z podobnymi problemami zmagają się bohaterki dokumentalnej animacji “W Kabulu” (reż. Caroline Gillet, Denis Walgenwitz). W bliskowschodnie rejony zabiera nas też “Córka” (reż. Yaser Talebi). Szczęśliwie bohaterka nie musi walczyć z władzą, ale za to czeka ją trudna konfrontacja z rodziną.
W podróż udajemy się też z bohaterami hiszpańskiego “Autobusu” (reż. Sandra Reina), a w tę mniej dosłowną, a bardziej nostalgiczną dzięki produkcji “Line Rider” (reż. Simon Intihar). Autor tytułowej gry, która kilka lat temu była prawdziwym fenomenem, otwiera przed reżyserem drzwi do swojego nieco ekscentrycznego świata. Podobnie czynią “Mamusie” (reż. Elvira Krithari, Maria Sidiropoulou), które dzielą się doświadczeniem in vitro. Jedna jako dawczyni, druga jako biorczyni i szczęśliwa matka. Doświadczenie macierzyństwa nie jest też obce bohaterce “Mojej przyjaciółki” (reż. Rosie Morris), jednak to nie o nim traktuje ten wstrząsający dokument. Jego bohaterka padła ofiarą cyberprzestępstwa.
Turystyczna wyprawa z przewodnikiem też się zmieściła w programie. Zapraszamy do “Pałacu i twierdzy” (reż. Moritz Siebert) w Ghanie i Niemczech, a potem do “Czarnobyla 22” (reż. Oleksiy Radynski), który w zeszłym roku najechały rosyjskie wojska. Wspomnienia i lęki związane z katastrofą powróciły.
Nie obyło się bez wycieczki w głąb siebie i wzdłuż ciała. Na taką decyduje się reżyserka i bohaterka “Kwadratury koła”, Hanna Hovitie. Kobieta, przy pomocy “koła”, postanawia między innymi zmierzyć się z upływającym czasem. Tego problemu zdaje się nie mieć Krystyna z dokumentu Marii Wider (“Starsza pani znika”). 72-latka chce znaleźć miłość. Swoją lata temu znalazła Michal z dokumentu “Przed snem” (reż. Fábio Zilberman Iuchno). Dziś kobieta leży przykuta do łóżka, a jej podróże ograniczają się do szpitala i krótkich wyjść na zewnątrz z 7-letnim synem. Z różnego rodzaju chorobami i niepełnosprawnościami zmagają się tancerze flamenco z “W mojej skórze”(reż. Sándor M Salas), jednak zatopieni w muzyce i oddani pasji na chwilę zapominają o swoich codziennych bolączkach i ograniczeniach.
Filmy animowane
To rok animacji zaangażowanej. Konkurs został zdominowany przez filmy komentujące sytuację polityczną na świecie w miejscach intensywnych konfliktów, takich jak wojna w Ukrainie, a także filmy odnoszące się do problemów społecznych, takich jak przemoc domowa, nierówność płci oraz trudny problem uchodźczy. Tematy właściwe dla dokumentu lub animowanego dokumentu, przedstawione w niezwykłej formie filmu artystycznego czy animowanego filmu muzycznego, z poetycką narracją, wyrażone często prostą formą plastyczną, mają charakter bardzo osobistych wypowiedzi i silnie oddziaływają na emocje. – podsumowuje Wiola Sowa, animatorka, kuratorka animacji.
Zaangażowanie jest widoczne na wielu poziomach: ekologicznym (“Biologiczne inwazje”, reż. Shira Ukrainitz, Omar Al Abdul Razzak), politycznym (“W lesie są ludzie”, reż. Szymon Ruczyński czy “Mariupol. Sto nocy”, reż. Sofia Melnyk), ekonomicznym (“Pieniądze i szczęście”, reż. Ana Nedeljković, Nikola Majdak) czy społeczno-kulturowym (“Syn!”, reż. Nina Đukanović, Goran Ivanović oraz “Obok”, reż. Izabela Plucińska).
Jednak jak zostać społecznikiem, kiedy czeka wizyta u dentysty “Pomyśl o czymś miłym”, reż. Claudius Gentinetta), wszystko nas boli (“Nasz ból”, reż. Shunsaku Hayashi), przechodzi się trudny proces żałoby jak bohaterka animacji “Eeva” (reż. Lucija Mrzljak, Morten Tšinakov) albo zmaga z kryzysem macierzyńskim, bo noworodek nocami podróżuje po świecie (“Ruszać w świat” , reż. Stephen Irwin). Trudniej jest też zimą, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach i zapadniętych wioskach. To właśnie tam osadzona jest akcja polskiej animacji laureata Srebrnego Lajkonika, który powraca z nową, niepokojącą i mroczną opowieścią zimową, jaką jest… “Zima” (reż. Tomasz Popakul, Kasumi Ozeki).
Filmy fabularne
Siedzimy na beczce prochu i autorzy fabularnego kina krótkometrażowego znajdują oryginalne sposoby, aby o tym opowiedzieć. – komentuje Dagmara Romanowska, krytyczka filmowa, kuratorka fabuł na Krakowskim Festiwalu Filmowym. Podróż przez te fabuły zaprowadzi widzów w wielu różnych kierunkach, bo przecież nie ma ani w kinie, ani w życiu tylko JEDNEGO tematu, wyzwania, marzenia – dodaje.
Tegoroczny zestaw krótkich fabuł porusza bardzo aktualne tematy, często czerpiąc z ciekawych rozwiązań kina gatunkowego. Bolączki współczesnego świata to przede wszystkim katastrofa klimatyczna, którą zobaczymy w dystopijnym „Błocie” (reż. Job Antoni) i rozgrywających się gdzieś w niewielkiej himalajskiej wiosce „Ostatnich dniach lata” (reż. Stenzin Tankong). Katastrofa i mrok towarzyszą też “Pociągowi widmo” (reż. Pol De Plecker) i onirycznej, nietypowej greckiej opowieści o centaurach (“Hotel Centaur”, reż. Lino Kafidas, Dimitrios Kafidas).
Innym niezwykle ważnym i mocnym tematem jest wojna. Ta, która rozgrywa się za naszą wschodnią granicą (“Strzępy”, reż. Igor Gavva) i ta, która trwa dużo dalej (“250 km”, reż. Hasmik Movsisyan). Można zostać lub uciec. Kwestia uchodźstwa została poruszony w nieoczywisty sposób w niezwykłej “Drodze na Księżyc” (reż. Maja Costa). To historia małej uchodźczyni, którą udaje się uratować z tonącej łodzi. Po latach Alya zostaje astronautką.
Biografia bohaterki filmu Mai Costy napawa optymizmem. Podobnie jak “Moje stare” (reż. Natasza Parzymies) o dojrzałych kobietach, które po latach dają sobie szansę na miłość. Ta z kolei wygasa u innej lesbijskiej pary, bohaterek chińskiego “Jak fala, jak chmura” (reż. Yulin Yang). Swoje problemy ma też małżeństwo z polskiego filmu, czyli “Być kimś” (reż. Michała Toczka). Wiktor wraz z żoną kupują mieszkanie, które niegdyś zamieszkiwał Lech Wałęsa. Miejsce regularnie odwiedzają zagraniczne wycieczki, co stanowi doskonały sposób na łatwy zarobek i szybszą spłatę kredytu. Podobnej okazji nie ma bohater filmu “Underdog” (reż. David Arslanian), który na życie zarabia jako kurier. Zawodowo nie spełnia się też kambodżańska emigrantka ze “Szczęśliwego zakończenia” (reż. Élodie Yung). Kobieta pracuje jako masażystka i stale zmaga się z molestowaniem i nagabywaniem ze strony klientów. Wyczerpana postanawia sięgnąć po ostateczne narzędzie, zemstę.
Na tle tych poruszających, odważnych historii “Przywiązanie” (reż. Liat Glick) wypada skromnie. Nie dajcie się zwieść, to rewolucyjna opowieść o dwóch kobietach. Starzejącej się matce i jej 40-letniej córce, która nie wyszła za mąż i nie ma dzieci, a to wszystko dzieje się w Izraelu!
Lista filmów dokumentalnych zakwalifikowanych do konkursu krótkometrażowego:
- Autobus / Bus, reż. Sandra Reina, Hiszpania, 30’, 2022
- Córka / Daughter, reż. Yaser Talebi, Iran, 25’, 2022
- Czarnobyl 22 / Chornobyl 22, reż. Oleksiy Radynski, Ukraina, 20’, 2023
- Kwadratura koła / Square the Circle, reż. Hanna Hovitie, Finlandia, 17’, 2023
- Line Rider, reż. Simon Intihar, Słowenia, Australia, 24’, 2023
- Mamusie / Mommies, reż. Elvira Krithari, Maria Sidiropoulou, Grecja, 26’, 2022
- Moja przyjaciółka / My Blonde GF, reż. Rosie Morris, Wielka Brytania, 19’, 2023
- Pałac i twierdza / Worldheritage – the Palace and its Fortress, reż. Moritz Siebert, Niemcy, Ghana, 18’, 2023
- Przed snem / Before Bedtime, reż. Fábio Zilberman Iuchno, Izrael, 27’, 2022
- Starsza pani szuka / Old Summer, reż. Maria Wider, Polska, 24’, 2023
- Syryjski kosmonauta / The Syrian Cosmonaut, reż. Charles Emir Richards, Turcja, 13’, 2022
- W Kabulu / Inside Kabul, reż. Caroline Gillet, Denis Walgenwitz, Francja, Dania, 29’, 2023
- W mojej skórze / In my Skin, reż. Sándor M Salas, Hiszpania, 14’, 2023
Lista filmów animowanych zakwalifikowanych do konkursu krótkometrażowego:
- Biologiczne inwazje / The Biological Invasions. The Case of Ovis Orientalis Musimon on the Island of Tenerife: « The Last Mouflon», reż. Shira Ukrainitz, Omar Al Abdul Razzak, Hiszpania, 10’, 2023
- Eeva, reż. Lucija Mrzljak, Morten Tšinakov, Estonia, Chorwacja, 16’, 2022
- Mariupol. Sto nocy / Mariupol. A Hundred Nights, reż. Sofiia Melnyk, Ukraina, Niemcy, 7’, 2023
- Nasz ból / Our Pain, reż. Shunsaku Hayashi, Japonia, 16’, 2023
- Obok / Outside, reż. Izabela Plucińska, Niemcy, 5’, 2023
- Pieniądze i szczęście /Money and Happiness, reż. Ana Nedeljković, Nikola Majdak, Serbia, Słowenia, Słowacja, 10’, 2022
- Pomyśl o czymś miłym / Think Something Nice, reż. Claudius Gentinetta, 6’, Szwajcaria, 2022
- Ruszać w świat / World to Roam, reż. Stephen Irwin, Wielka Brytania, 12’, 2023
- Syn! / Son!, reż. Nina Đukanović, Goran Ivanović, Czarnogóra, 7’, 2023
- W lesie są ludzie / There Are People in the Forest, reż. Szymon Ruczyński, Polska, 10’, 2023
- Zima, reż. Tomek Popakul, Kasumi Ozeki, Polska, 26’, 2023
Lista filmów fabularnych zakwalifikowanych do konkursu krótkometrażowego:
- 250 km, reż. Hasmik Movsisyan, Armenia, 23’, 2022
- Błoto / Mudhole, reż. Job Antoni, Niemcy, 26’, 2022
- Być kimś / Be Somebody, reż. Michał Toczek, Polska, 26’, 2023
- Droga na księżyc / Mångata, reż. Maja Costa, Niemcy, Włochy, 15’, 2022
- Hotel Centaur, reż. Lino Kafidas, Dimitrios Kafidas, Grecja, Belgia, 24’, 2022
- Jak fala, jak chmura / Like Wave Like Cloud, reż. Yulin Yang, Chiny, 17’, 2023
- Moje stare / My Old Gals, reż. Natasza Parzymies, Polska, 25’, 2023
- Ostatnie dni lata / Last Days of Summer, reż. Stenzin Tankong, Francja, Indie, 15’, 2023
- Pociąg widmo / Noisetrain, reż. Pol De Plecker, Belgia, Islandia, 21’, 2022
- Przywiązanie / Clinging, reż. Liat Glick, Izrael, 19’, 2022
- Strzępy / Shreds, reż. Igor Gavva, Ukraina, 15’, 2022
- Szczęśliwe zakończenie / Happy Ending, reż. Élodie Yung, USA, Kambodża, 17’, 2022
- Underdog, reż. David Arslanian, Francja, 21’, 2022
Szczegółowy program Festiwalu będzie opublikowany w połowie maja na stronie www.krakowfilmfestival.pl.
Krakowski Festiwal Filmowy jest na ekskluzywnej liście wydarzeń filmowych kwalifikujących do Oscara® w kategoriach krótkometrażowych (fabuła, animacja, dokument) oraz pełnometrażowego filmu dokumentalnego, a także rekomenduje do Europejskiej Nagrody Filmowej w tych samych kategoriach.
Krakowski Festiwal Filmowy realizowany jest przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej w ramach programu “Kreatywna Europa”, Miasta Krakowa, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Województwa Małopolskiego. Współorganizatorem jest Stowarzyszenie Filmowców Polskich, a głównym organizatorem – Krakowska Fundacja Filmowa.
63. Krakowski Festiwal Filmowy odbędzie się w kinach w dniach od 28 maja do 4 czerwca oraz online na terenie całej Polski od 2 do 18 czerwca 2023.