Smok Smoków 2020 dla alchemika kina – Pétera Forgácsa

Każdego roku Rada Programowa Krakowskiej Fundacji Filmowej przyznaje nagrodę Smoka Smoków za wyjątkowy wkład w rozwój światowej kinematografii. W tym roku trzyma ją Péter Forgács – wybitny węgierski dokumentalista i światowej sławy artysta multimedialny.

Tegoroczny laureat nagrody Smok Smoków, Péter Forgács nazywany jest „alchemikiem kina”. Realizuje swoje filmy z archiwalnych materiałów nakręconych przez autorów-amatorów. Opowiada w nich zupełnie nowe historie, wskrzeszając minione lata i nieodległą przeszłość. Codzienne życie w Holandii tuż przed wybuchem II wojny światowej, historia Lisl Goldarbeiter – pierwszej celebrytki ery telegrafu, ironiczne spojrzenie na Węgry czasów realnego socjalizmu, hołd oddany znakomitej węgierskiej malarce – Márii Gánóczy. Mozaika postaci z przeszłości przedstawiona w niebanalnej formule „found footage”.

“Jak alchemicy marzyli o przekształceniu metali nieszlachetnych w złoto, tak Forgács od kilkudziesięciu lat pracowicie wykorzystuje odnajdywane stare taśmy rodzinnych filmów kręconych przez amatorów do tworzenia efektownych filmów montażowych, nadając swym znaleziskom nowe obrazowo-dźwiękowe życie. Poczynając od założenia w Budapeszcie w 1983 roku Prywatnej Fundacji Archiwów Fotograficznych i Filmowych, po kolejne znaleziska w różnych krajach Europy, stał się niekwestionowanym mistrzem własnej oryginalnej formuły found footage” – uzasadnia wybór tegorocznego laureata przewodniczący Rady Programowej, krytyk i teoretyk filmu, prof. Tadeusz Lubelski.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Laureat dotychczas odwiedził Kraków kilkakrotnie i jak podkreśla, jest to jedno z pięciu jego ulubionych miast na świecie. Krakowski Festiwal Filmowy gościł Forgácsa w różnych rolach. Zaledwie dwa lata temu pełnił tu rolę przewodniczącego jury międzynarodowego konkursu filmów dokumentalnych. Z kolei w 1999 roku jego film „Exodus przez Dunaj” został w Krakowie nagrodzony Srebrnym Smokiem i nagrodą FIPRESCI. 

2 czerwca odbędzie się transmisja wieczoru Smoka Smoków, podczas której laudację wygłosi Przewodniczący Rady Programowej Krakowskiej Fundacji Filmowej prof. Tadeusz Lubelski. W programie Festiwalu, w ramach retrospektywy, znajdzie się wiele szczególnych dzieł artysty m.in. „Exodus przez Dunaj”, “„Imigrancki blues – amerykański sen” czy “Miss Universe 1929”.

Nagroda Smok Smoków, przyznana w tym roku po raz 23, to najwyższe wyróżnienie Rady Programowej Krakowskiej Fundacji Filmowej, organizatora Krakowskiego Festiwalu Filmowego, jako wyraz uznania za wkład w rozwój światowej kinematografii w dziedzinie filmu dokumentalnego i animowanego.

Wśród dotychczasowych laureatów znalazło się wielu znamienitych twórców m.in. Werner Herzog, Priit Pärn, Kazimierz Karabasz, Bohdan Kosiński, Bogdan Dziworski, Allan King, Albert Maysles, Jonas Mekas, Helena Trestíková, Stephen i Timothy Quay, Raoul Servais, Jerzy Kucia czy Paul Driessen.

• “Exodus przez Dunaj / “The Danube Exodus” , reż. Péter Forgács, Holandia, 1998, 60’
• “Gdzieś w międzyczasie 1940-1943” / “Meanwhile Somewhere 1940-1943”, reż. Péter Forgács, Węgry, 1994, 52’
• “Imigrancki Blues – Amerykański sen” / “Hunky Blues – The American Dream”,  reż. Péter Forgács, Węgry, 2009, 100’
• “Malownicze epoki” / “Picturesque Epochs”,  reż. Péter Forgács, Węgry, 2016, 133’
• “Miss Universum 1929. Lisl Goldarbeiter. Królowa w Wiedniu” / “Miss Universe 1929. Lisl Goldarbeiter. A Queen in Wien”,  reż. Péter Forgács, Austria, Holandia, Węgry,  2006, 70’
• “Pocałunek Kadara. Prywatne Węgry 12” / “Kadar’s Kiss – Private Hungary 12”,  reż. Péter Forgács, Węgry, 1997, 46’
• “Swobodne opadanie. Prywatne Węgry 10” / “Free Fall – Private Hungary 10”,  reż. Péter Forgács, Węgry, 1996, 75’
• “Traktat Wittgensteina” / “Wittgenstein Tractatus”,  reż. Péter Forgács, Węgry, 1992, 32’
• „Zamęt. Kronika rodzinna” / “The Maelstrom: A Family Chronicle” , reż. Péter Forgács, Holandia, 1997, 60’